De geschiedenis van typografie

Typografie is de kunst van het vormgeven, zetten en drukken van tekst, zowel voor functionele als esthetische doeleinden. Het woord typografie is afkomstig van het Oudgriekse tupos (slag, vorm, afdruk) en graphein (schrijven).

Ook de opmaak van tekstblokken, de bladspiegel (indeling van de pagina) en de keuze van lettertypen, vette en cursieve varianten, witruimte en interpunctie spelen een belangrijke rol. Oorspronkelijk was het belangrijkste medium voor de typografie het boek. Bij formulieren, webpagina's, interactieve cd-roms, reclame-uitingen of waarschuwingsborden is typografie echter ook niet meer weg te denken. Typografie dient rekening te houden met het medium waarop het verschijnt en het doel van de teksten. Hier moet rekening worden gehouden met leesbaarheid en opvallendheid.

Typografie is een essentieel onderdeel van ontwerp. Achter elk lettertype schuilt namelijk een bepaalde filosofie. Elk lettertype is tot stand gekomen uit verschillende technieken om het lettertype te ontwerpen en te printen.

Typografie bestaat al sinds de uitvinding van het schrift. In de handschriften, in de vele eeuwen die aan de uitvinding van de boekdrukkunst voorafgingen, werd nadrukkelijk naar evenwicht gezocht ten bate van bladspiegel en voorkomen.

De boekdrukkunst zoals die door Johannes Gutenberg in het westen geïntroduceerd werd, is een fase in een vele eeuwen durende ontwikkeling. Gutenbergs boeken hebben een evenwichtige bladspiegel, die in de eerste plaats te danken is aan de ruime witmarges rond de teksten, en ook aan het zorgvuldig uitkiezen van ligaturen en afkortingen. Die werden destijds ook in handschriften gebruikt, en zijn boeken waren in vele opzichten een imitatie van die handschriften.

Gutenberg gebruikte losse loden letterstaafjes, waarvan het oppervlak werd ingeinkt, waarna dit oppervlak tegen een vel papier of perkament werd geperst, waardoor de inkt het letterbeeld daarop achterlaat. Dit heet hoogdruk of boekdruk (professionele termen).